Bijzonder curator - Hoe geef je het kind een stem in de procedure

Het kind aan het woord bij de rechter

Een kind heeft het recht om met een rechter te gaan praten. Vanaf 1 januari 2026 is die mogelijkheid er voor kinderen vanaf 8 jaar. Maar dit is lang niet altijd genoeg.

De bijzonder curator

De wet biedt ook de mogelijkheid om een bijzonder curator te benoemen. Uit artikel 1:250 BW volgt dat de rechter een bijzonder curator kan benoemen als er een conflict is tussen ouders, bijvoorbeeld over de verdeling van de zorgtaken, maar ook over geldzaken. Een bijzonder curator wordt ook benoemd als er een conflict is over afstamming van het kind (wie de ouders zijn). Deze blog gaat over de eerste variant.

Wat doet een bijzonder curator?

De taak van een bijzondere curator is om het kind te vertegenwoordigen en op te komen voor de belangen van het kind. De bijzondere curator mag zelf onderzoek doen naar wat het kind zelf wil, en wat het beste is voor het kind. De bijzondere curator gaat daarvoor in gesprek met het kind en mag vervolgens een advies uitbrengen aan de rechtbank.

Beperkte inzet in de praktijk

Hoewel deze mogelijkheid al lang bestaat, wordt hier toch niet heel vaak gebruik van gemaakt. De meeste keren dat een bijzonder curator wordt ingeschakeld is in zaken over afstamming.

Pilot bij de rechtbank Rotterdam

Recent is de rechtbank Rotterdam echter een pilot gestart om in zaken waar sprake is van contactverlies tussen een minderjarige en een van zijn/haar ouders zo vroeg mogelijk in de procedure een bijzondere curator te benoemen. De aanleiding van de pilot is onderzoek waaruit blijkt dat het voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van een kind goed is dat het contact heeft met zijn beide ouders en dat het van belang is om de stem van het kind zo vroeg mogelijk in de procedure te verkrijgen.

Benoeming vóór de zitting

De rechtbank Rotterdam heeft in een recente uitspraak zelfs nog voordat een zitting had plaatsgevonden en ouders waren gehoord een bijzonder curator benoemd. De reden hiervoor was dat er inmiddels een behoorlijke wachttijd is voor een mondelinge behandeling. Deze tijd kan dan gebruikt wordt voor de benoeming van en het onderzoek door de bijzondere curator. Wel heeft de rechtbank dit vooraf aan ouders kenbaar gemaakt en hebben ouders hier schriftelijk mee ingestemd.

De opdracht van de rechtbank

De rechtbank gaf in deze kwestie de bijzonder curator als opdracht de belangen van de minderjarigen ter zake te behartigen en

• de wensen en behoeften van de minderjarigen over de zorgregeling in beeld te brengen en te onderzoeken waarin de weerstand tegen contact met hun vader is gelegen;

• te onderzoeken of er nu of in de nabije toekomst mogelijkheden zijn voor duurzame contacten tussen de minderjarigen en de man. Als dit mogelijk is, zou de bijzondere curator wellicht kunnen ondersteunen bij het hervatten van dit contact.

Tot slot

Een interessante pilot, die – naar ik hoop – er daadwerkelijk toe leidt dat de stem van het kind sneller wordt gehoord en contactverlies kan worden beperkt.